Bevlogen pionier en theatermaker in hart en nieren, Maureen Baas, is overtuigd dat kunst bewustzijn creëert over de noodzaak voor een gezondere wereld. Vanuit dat gegeven neemt ze in 2010 het initiatief voor Metaal Kathedraal. Een creatieve ecologische broedplaats die zich organisch ontwikkelt vanuit het interactief, innoverend, participerend en verbeeldend gedachtegoed. Begin 2020 verenigt de groep gelijkgestemden zich in Ecologische Sociëteit Nederland om een regeneratieve, evenwichtige toekomst te realiseren, met elkaar en met de natuur.
Metaal Kathedraal Utrecht
“Metaal Kathedraal – Mekka voor insiders – werkt al tien jaar vanuit de kracht van de verbeelding en pioniert vanuit een holistische visie met projecten, programma’s en initiatieven die laten zien dat de wereld anders kan. Zowel ecologisch, economisch als sociaal”, komt Maureen meteen ter zake. Ze geeft hiermee aan dat Ecologische Sociëteit Nederland de logische volgende stap is om actief en op grote schaal kennis en expertise op het gebied van ecologie en regeneratief samenleven over te (kunnen) dragen.
Project
“Daadwerkelijk en in de praktijk. Zonder concessies. Met én voor toekomstige generaties”, benadrukt de initiator en artistiek leider die samen met haar partner en zoon op deze prachtplek leeft, woont en werkt. In 2014 verkopen zij hun eigen huis om het project te financieren.
Een kerk uit 1857
Het kloppend hart van Metaal Kathedraal – de oude rooms-katholieke kerk uit 1857 die later is gebruikt als metaalfabriek – hebben ze eigenhandig zelfvoorzienend gerenoveerd. In totaliteit omvat het complex een groot landgoed (1 hectare) met historisch erfgoed en diverse gebouwen, omringd door 15 hectare voedselbos. Een droomlocatie voor ontwerpend onderzoek naar een nieuwe manier van samenleven. “Eind 2021 is de kerk weer officieel een kerkgenootschap geworden. De kerk van de Regeneratieve Samenleving met kunstenaars als pastoors. Een genootschap dat zonder religieuze dogma’s werkt vanuit de commens.”
Onze leefomgeving is vergiftigd
Maureen wijst erop dat de reguliere samenleving nu de climax bereikt van alles wat we zelf hebben laten gebeuren; door het gebrek aan open dialoog, de overlevering aan grote bedrijven en banken die alles voor ons bepalen, de polariteit. “Er is meer dan voldoende bewijs dat we zo niet verder kunnen. Onze leefomgeving is vergiftigd; de lucht, het water, de bodem, ons voedsel, het systeem. Het is een wonder dat we nog kunnen functioneren zoals we functioneren. Wie kan zich oprecht nog een voorstelling maken van hoe het is om in een wereld te leven zonder gifstoffen?”
Ecologische Sociëteit Nederland
Om dat weer te verwezenlijken is grote behoefte aan onafhankelijke denkers en doeners. Het kernteam van Ecologische Sociëteit Nederland bestaat uit dergelijk vrije, autonome geesten; experts uit onderwijs, bedrijfsleven, landschap, architectuur, wetenschap, kunst en design. “We vormen een groep samenlevingsontwikkelaars die opkomende generaties begeleiden in het ontplooien van hun eigen wijsheid in plaats van deze te beknotten of in te dammen. Op deze plek leren we samen, met jong en oud, ons weer intrinsiek te verbinden met de geniale leefsystemen waar wij onderdeel van zijn. Vanuit die verbinding, dat besef en het delen van kennis, bouwen we van binnenuit aan een gezonde samenleving met een groot zelfherstellend vermogen”, aldus de pionier die dit vanuit haar hele wezen uitdraagt. “Om onze toekomst veilig te stellen, moeten we anders communiceren, consumeren en produceren. Onze manier van werken naar welvaart en overvloed kan compleet anders. Met de natuur als leermeester die de weg wijst naar een intelligente en toekomstbestendige samenleving.”
Regeneratieve samenleving
Met de juiste artistieke en culturele expertise wordt alle ontwikkelde kennis deelbaar gemaakt en vertaald naar educatieve, interactieve, interdisciplinaire en participatieve leertrajecten. “De ecologische principes waarlangs een regeneratieve samenleving zich kan ontwikkelen, onderzoeken we hier zelf diepgaand als Living Lab. We ontwikkelen vanuit essentie. We bieden bijvoorbeeld leertrajecten die de integriteit van ons als mensheid en de integraliteit van onze natuur weer centraal stellen en dienstbaar maken aan de aarde. Een microkosmos in een macrowereld. Autonoom en soeverein.”
Living Lab en fieldlabs
Concreet bestaat het Living Lab uit diverse fieldlabs, een aantal ateliers en authentieke ruimtes bestemd voor verhuur, een stadsboerderij, veganistisch restaurant, ambachtelijke bakkerij plus een academie 12+ en een heuse buitenschool 4+. “Hierin gaan we verder waar Rudolf Steiner (de grondlegger van de antroposofie, red.) is gestopt. Moeder natuur is het klaslokaal en het landgoed vormt de thuisbasis om kinderen actief te verbinden met onze natuur, hun hoger bewustzijn en hun zelfherstellend vermogen”, legt Maureen uit. “In feite is het complex één groot experimenteel kennis- en leercentrum van én voor de ecologische gemeenschap. We bouwen nog aan een interactieve bibliotheek als verdiepings- en ontmoetingscentrum voor iedereen die geïnteresseerd is in een zelfherstellende levensstijl. En natuurlijk vertalen we dit werk in nieuwe curriculum voor leerkrachten. Verder bieden we maatwerkprogramma’s aan om bedrijven in hun kracht te zetten vanuit ecologische intelligentie en om vanuit hun ware intentie te werken.”
Holistische visie
Alle componenten voor een regeneratieve en sociaal inclusieve samenleving zijn diepgeworteld in Metaal Kathedraal en verbonden met andere broedplaatsen wereldwijd die werken vanuit dezelfde integriteit. Het is een unieke plek in Nederland – die jaarlijks ruim 50.000 bezoekers trekt – waar werkelijk alles vanuit een holistische visie gebeurt. “We werken vanuit een eigen grondwet, waarin het handelen van de mens in alle aspecten voedend is voor al onze leefsystemen en leefomgeving”, vult de initiatiefnemer aan. “Niches als deze zijn van levensbelang. Hier kunnen we experimenteren met andere manieren van leven en zijn. Islands of Possibility, vrije plekken waar we vanaf de grond een nieuwe wereld opbouwen.”
Maureen Baas
Naast initiatiefnemer en artistiek leider van deze wonderlijke plek is Maureen autodidact beeldend theatermaker. In haar jongere jaren reist en toert ze gedurende 25 jaar in het buitenland en leert van talloze geweldige grootmeesters in humor en theaterwerk. Ze trekt onder meer door Engeland, Spanje, Argentinië, Australië en India. “Ik heb vooral alleen gereisd, omdat ik me zo in alle vrijheid kon verbinden en op geen enkele wijze vastzat aan een systeem.” Onlangs heeft zij samen met Linsey Pollak uit Australië de voorstelling Wood Wide Web gemaakt. Een educatieve interactieve installatie, te bezoeken in de proeftuin op het landgoed.
Kunst en cultuur als boodschapper
In haar optiek zijn kunst en cultuur nodig om deze levenswijze aan te reiken aan het grote publiek. Om vanuit de humane, verbindende en verbeeldende factor mensen zelf te laten ervaren wat het met hen doet en zodoende hun eigen waarheid te vormen. “Om te laten zien – en vooral te laten voelen – wie we in essentie zijn: individuen met een gigantisch zelfherstellend vermogen en briljant hoger bewustzijn. We willen mensen activeren om vanuit respect voor de natuur, die ons alles geeft, het evenwicht te herstellen en het zelfhelend vermogen haar werk laten doen. Met onze programmering nodigen we mensen uit om met elkaar een toekomst te ontwerpen en vorm te geven op basis van sociale, ecologische en culturele gelijkheid.”
Gemeente Utrecht
Vier jaar na de oprichting is er een bijzondere samenwerking ontstaan tussen Metaal Kathedraal en de Gemeente Utrecht, waardoor de stad verzekerd is van een onafhankelijk ecologisch en cultureel instituut. Een ‘Mekka’ dat zich blijvend zal ontwikkelen vanuit creatief en vernieuwend ondernemerschap. “We nemen beleidsmedewerkers mee op avontuur in het holistisch denken. We willen kleine, lokale ondernemers graag bij onze activiteiten betrekken en boeren weer actief verbinden met de lokale afnemers, de directe omwonende.”
Crowdfunding
Nu de sociëteit een feit is en alle benodigde perspectieven, talenten en mensen aan boord zijn, ligt het volgende doel van team Mekka op het feitelijk bouwen van de ontwikkelde programma’s in uitwisseling en verbinding met de buitenwereld. “Metaal Kathedraal is de feitelijke locatie waar alle opgedane kennis verdiept wordt om breed en open deelbaar te maken, zodat de regeneratieve samenleving zichzelf verder kan ontwikkelen”, besluit ze. “We starten daarom met crowdfunding om Mekka vrij te kopen en het publiek kennis te laten maken met een breed scala van waarheden. We nodigen de jeugd en nieuwe partners uit die ons willen steunen en samen met ons een bijdrage willen leveren aan een gezonde wereld, waarin iedereen vanuit zijn eigen kern kan floreren.”
